Antje neemt je mee langs de Hanzesteden Fietsroute - etappe 1 | Neuss - Wesel

Over een lengte van in totaal 450 kilometer verbindt de nieuwe Hanzesteden fietsroute de Nederrijn met Nederland. Aan de Duitse kant loopt de weg door de Hanzesteden Neuss, Wesel, Kalkar en Emmerich, die ooit even belangrijk waren voor de Europese handel als Hamburg, Bremen en Lübeck. De langeafstandsfietsroute begint in de haven van Neuss en eindigt op de lange promenade in Emmerich. De Rijn is nooit ver weg. De lucht is altijd fris en het landschap altijd anders.

Hanzestad Neuss
Als je de stad vanuit het zuiden binnenkomt, zet je de Europese reis voort - want de Obertor van Neuss lijkt sterk op de beroemde Holstentor in Lübeck. Oorspronkelijk leidden poorten in alle richtingen en beschermden machtige muren de burgers van Neuss, maar alleen de Obertor heeft oorlogen en crisissen overleefd. Het imposante bouwwerk dateert uit de 13e eeuw en bewaakte de handelsroute naar het naburige Keulen. In de schaduw ervan ontstaat een besef van de rijkdom en het belang van het middeleeuwse Neuss.

Zelfs velen in Noordrijn-Westfalen weten niet dat Neuss behoort tot de illustere kring van de 194 Hanzesteden van de wereld. En inderdaad, de stad aan de Rijn neemt een bijzondere positie in: Wegens bijzondere dapperheid had keizer Frederik III de inwoners van Neuss in de 15e eeuw alle privileges van het Hanzeverbond verleend. Hoewel hij het lidmaatschap van de stedenbond niet kon verlenen, dreef Neuss toch een levendige handel en ook vandaag nog zijn in de stad veel herinneringen aan de Hanzetijd te zien.

Hanze in de moderne tijd
In de Hanzetijd dreef de stad net zo succesvol handel als haar Hanzestadgenoten: wijn, specerijen, vis en zuivelproducten gingen vanuit Neuss de hele wereld over. 400 jaar lang bepaalde de Hanze de economische - en vaak ook de politieke - lotgevallen van Europa. Voordat het aan belang verloor aan het eind van de 17e eeuw. Maar in 1980 stond de Hanze weer op: De historische handelssteden kwamen in Zwolle, in Nederland, bijeen en stichtten het Hanzeverbond van de moderne tijd - met Neuss als stichtend lid. Van 26 tot 29 mei 2022 zal de stad Neuss voor de tweede keer gastheer zijn van de Internationale Hanseconventie - de 42e Hanseconventie is de perfecte gelegenheid voor een bezoek.

Hanzerondjes bij etappe 1
Elke Hanzestad die ik aandoe op deze etappe heeft ook haar eigen Hanzerondjes. Een fietsroute of lus die begint in een Hanzestad en daar ook weer eindigt. Klik op het linkje voor het Hanzerondje Neuss en Wesel.

Architectuur en natuur
Als oorlogsbelangrijke plaats werd Neuss tijdens de Tweede Wereldoorlog grotendeels verwoest. Hoe mooi de stad in de tijd van het Hanzeverbond was, wordt nog indrukwekkend aangetoond door "Em schwatte Päd". Het is gebouwd in 1603 in de stijl van de Nederrijnse renaissance en is het oudste bewaard gebleven koopmanshuis van Neuss. In het monument is een restaurant gevestigd, dat wordt beschouwd als een van de oudste in de hele Niederrheinische regio. En nog een bijzonder gebouw uit de tijd van de Hanze is bewaard gebleven: de Bloedtoren. Het draagt zijn naam vanwege de gruwelijkheden die er plaatsvonden. Hester Jones, een kruidendokter en vroedvrouw, werd beschuldigd van hekserij en onschuldig gemarteld tot ze uiteindelijk bekende. Desondanks kon ze ontsnappen, maar slechts voor een paar meter. Een epileptische aanval overviel haar op de volgende straathoek en haar kwelgeesten namen haar gevangen. Op kerstavond van 1635, werd Hester Jones eerst onthoofd en daarna verbrand.

Hoe tragisch het verhaal ook is dat tijdens rondleidingen door de stad wordt verteld, alle duistere gedachten vervliegen op enkele meters afstand van de Bloedtoren. Want hier begint de rozentuin van Neuss. De geur van bloemen hangt in de lucht. Ganzen kakelen en rustzoekers flaneren door het prachtige park, waar gele klimrozen, roze heesterrozen en rode edelrozen bloeien.

Quirinus Minster
Een bezoek aan Neuss zou onvolledig zijn zonder een omweg naar de kathedraal van de stad. Het imposante kerkgebouw dateert uit de 13e eeuw en is het herkenningspunt van de stad. Als u voor de kathedraal staat, moet je je blik naar boven laten dwalen: hier troont op de barokke koepel de heilige Quirinus - volgens de legende betaalde de Romeinse tribuun voor zijn bekering tot het christendom met zijn leven.

Napoleon's Noord Kanaal
Even voorbij het centrum van Neuss laat de Hanzesteden fietsroute zich van zijn mooiste kant zien: hier loopt hij namelijk langs het Noordkanaal. Hoge bomen omzomen het fietspad, koele lucht stijgt op uit het kanaal en tientallen vogels tjilpen in de takken. Het Noordkanaal was oorspronkelijk gepland door Napoleon en moest de Rijn met de Maas verbinden. Het ambitieuze project werd nooit voltooid, maar de relikwieën kunnen vandaag nog steeds worden bezocht. Het gedeelte van de lange-afstandsfietsroute doet sprookjesachtig aan en gaat naadloos over in de volgende idylle: het recreatiegebied "Jröne Meerke" ligt rond een glinsterende turkooizen vijver. Tientallen ganzen grazen op de weiden. Te midden van hun vrolijk geklets gaat de tocht verder naar Meerbusch.

Meerbusch's miljonairs
De omweg via Meerbusch is erg vermakelijk, want die voer je door Millionärsland. Meerbusch heeft de hoogste dichtheid van ultra-rijken. Per 10.000 inwoners zijn er ongeveer 15 miljonairs, en de rest verhongert duidelijk niet, want het ene droomhuis volgt het andere op. Futuristische, volledig van glas voorziene villa's en heerlijk ouderwets ogende cottages - het is moeilijk te beslissen welke je het liefst zou willen bewonen. Maar wat de Hanseradweg achter Meerbusch te bieden heeft, doet de huizen van de miljonairs verbleken: kilometers lang loopt hij direct langs de langste rivier van Duitsland. Op de Rijnweiden groeien duizenden wilde bloemen: witte madeliefjes, blauwe korenbloemen en knalrode klaprozen. Het is moeilijk voor te stellen om hier te zijn in de dichtstbevolkte staat van Duitsland. De volgende halte is Duisburg.

Overnachtingsplaats aan het meer
De Eurohof in Duisburg is al even verrassend als de idyllische route: het ligt midden in het groen, er is een meertje voor de deur van het hotel en er zijn goed onderhouden tuinen achter het huis. Fietsers kunnen hun e-bikes opladen in de garage en zich de volgende dag vermaken in de biertuin. Vanaf de Eurohof is het slechts een steenworp naar de Friedrich Ebert-brug - het Hanser-fietspad loopt daar verder naar Wesel. Achter Duisburg is alles een beetje groter: machtige containerschepen varen op de Rijn en de Hanzesteden fietsroute bevindt zich tijdelijk op een fietssnelweg. Op vlak gravel en met een lichte wind in de rug gaan de fietskilometers veel sneller dan over de Rijn.

Wesel - Hanzestad aan de Rijn en de Lippe
Maar zoals altijd verandert het landschap snel: loslopende schapen bevolken de dijken, ze blaten en zorgen voor de fietsers. Een aanblik die je onmiddellijk aan Sylt doet denken. Wie denkt dat hij het landschappelijke hoogtepunt van de Hanzesteden fietsroute al heeft meegemaakt, vergist zich. Want kort voor Wesel wacht de renaturaliseerde Lippe op de fietsers. In 2014 werd de rivier omgeleid en werd de natuur aan haar lot overgelaten. Sindsdien is in de buurt van Wesel een uiterwaardenlandschap ontstaan, dat in Duitsland nauwelijks nog voorkomt. In zeer korte tijd is de biodiversiteit geëxplodeerd: vleermuizen, vissen, vogels - biologen hebben onlangs bijna 1.000 verschillende soorten in het natuurreservaat geïdentificeerd.

Vanaf de monding van de Lippe leidt het Hanser-fietspad rechtstreeks naar het stadscentrum. Wesel onderging tijdens de Tweede Wereldoorlog een vergelijkbaar lot als Neuss. Architectonische schoonheid viel ten prooi aan de bommen en wat in de naoorlogse jaren inderhaast werd opgehoogd, was vooral functioneel. Maar toch: sommige bijzonder mooie gebouwen hebben de tijd overleefd en anderen werden herbouwd getrouw aan het origineel. Maar het is vooral de zeer actieve geest, die het Hanzeverleden in Wesel levend houdt. Het plaatselijke Hanze Gilde biedt informatieve rondleidingen aan.

Geniet van de schoonheid
Al in de 12e eeuw was Wesel samen met Keulen de belangrijkste handelsstad in de hele regio en vanaf 1407 volwaardig lid van het Hanzeverbond. Dit wordt op indrukwekkende wijze aangetoond op de Grote Markt van de stad: de Willibrordi-kathedraal en de prachtige gevel van het stadhuis geven een gevoel van de pracht en praal van de Hanzetijd.

Het oorspronkelijke stadhuis werd in 1455 in laatgotische stijl gebouwd en de kelder werd gebruikt als slagerij, zoals in die tijd heel gebruikelijk was. De grotendeels gedetailleerde reconstructie van de laatgotische siergevel kostte 3,4 miljoen euro. Maar iedereen die er naar kijkt, komt tot de conclusie dat het geld goed geïnvesteerd is - zo speels en verrassend is het schouwspel. Trouwens, een groot deel van het geld kwam van donaties: Burgers uit Wesel en mensen uit heel Europa hebben ervoor gepoold; de rest is opgebracht door de stad Wesel en de deelstaat NRW.

Als je in Wesel op stap bent, moet je af en toe een kijkje nemen op de grond. Want hier loopt een antracietkleurig lint door het hele centrum. Het vermeldt de namen van alle Hanzesteden: beginnend in het Oostzeegebied en eindigend in het Nederlandse Westen. Velen zullen verbaasd zijn te vernemen wie er allemaal tot de handelsgemeenschap behoren.

Stervormige versterking
De Hanze Belt begint bij een imposant bouwwerk: de Berlijnse Poort. Napoleon, de Oude Fritz en andere grootheden zijn hier al eens langsgekomen en vandaag poseren buitenlandse gasten voor een snelle selfie tegen het historische decor. De nabijgelegen Citadel werd ook door dezelfde bouwmeester gebouwd. Tegenwoordig is het een groene oase in de stad maar oorspronkelijk maakte het, net als de Berliner Tor, deel uit van een stervormige versterking die Wesel omringde. Nog verrassender dan het gebouw is een concert van kikkers dat de bezoekers van de citadel begroet. De Hanzetour door Wesel eindigt altijd hier, want in de massieve muren is een restaurant gevestigd dat leden van de plaatselijke Hanzevereniging naar historische voorbeelden hebben ontworpen. Grote schilderijen hangen aan de muren. Kaarsen flakkeren op de rustieke houten tafels en even overvalt je een intens middeleeuws gevoel.

Overnachtingstip voor Wesel
Vooraan stroomt de Rijn, achteraan strekt de Auesee zich uit en aan de zijkant ligt een kleine vijver. De vele wateren rond het Welcome-Hotel in Wesel zorgen voor een bijna maritieme sfeer. Deze indruk wordt nog versterkt door een Mississippi-achtige excursieboot, die direct voor het hotel afgemeerd ligt. Hotelgasten kunnen vanaf het terras van het restaurant de "River Lady" bewonderen, evenals de brug over de Rijn in Wesel, die elke avond schittert in iriserende blauwtinten. Een all-round ontspannende stop op de Hansa-fietsroute.

En dit kwam ik onderweg tegen

Bekijk alle etappes van de Hanzesteden Fietsroute

Deze Hanzesteden Fietsroute is onderdeel van een INTERREG project. Zij ondersteunen Nederlands-Duitse samenwerkingsprojecten. Daarom worden er 14 Hanzesteden benoemd en is het grensoverschrijdend.